Marş Motoru Onarımı ve Yeni Temini

Marş Motoru Hakkında Bilgi 




Pratik Marş Motoru Bilgileri

Motorlar kendiliğinden harekete geçemez. Geçmesi için krank milinin harici bir tesirle döndürülerek pistonların hareket ettirilmesi gerekir. Böylece silindire alınan karışım ateşlenerek güç elde edilmesi ve bu güçlede motorun bundan sonra hareketi sürdürmesi sağlanmış olur. Bugün bu iş için kullanılan ve üzerindeki dişlinin ileri sürülerek krank milinin arkasına bağlı volan üzerindeki dişlere kavraşmasını sağlıyarak dönmesini sağlıyan elektiriki motorlar kullanılmaktadır. Biz bu motorlara marş motoru ismini vermekteyiz. Bunun yanısıra bazı küçük motorlarda krank mili kasnağı bir ip veya zincir çekilerek yada motorsikletlerde olduğu gibi pedala basılarak ilk hareket verilebilmektedir.

Bugün araçlarda en çok yukarda resmini gördüğünüz boşaltıcı tipi manyetik şalterli marş motorları kullanılmaktadır. 

Bu tip motorlarda dişlinin volanla kavraşması, sürücü bir kol vasıtasıyla sağlanır. Biz kontağı açıp marş yaptığımızda manyetik şalterdeki bobin sargılarına akım veririz. Oluşturduğumuz manyetik alan ortadaki bir nüveyi hızla çeker, nüvenin ön ucu bir çatal vasıtasıyla dişliyi volana iterken arka tarafıda marş motoruna akım verecek kontakları birleştirecek bir köprüyü iter. Dişli volanla kavraştığı an köprüde kontakları birleştirmiş olur ve marş motoru çalışmış olur.

Bu motorlara boşaltıcı tip denmesinin sebebi dişlinin arkasında bulunan silindirik bir parça içinde yaylı rulmanlar (Bilya) vardır. Bunlar dişlinin volanı döndürme yönünde sıkışarak dişlinin volanı döndürmesini ters yönde ise boşalarak dişlinin boşta dönmesini sağlar. Böylece hızlanan volanın hızına ayak uyduramıyan dişlinin geri atılması esnasında dişli zorlanmaz ve kırılması önlenmiş olur.




Sık Rastlanılan Marş Motoru Arızaları:

1- Marş esnasında dişlinin kavraşamaması ve sesler : Bu arıza genelde marş motoru burç yataklarının aşınmasıyla oluşur. Eksenden biraz aşağıya düşen dişli volan dişlisiyle iyi kavraşamaz bu nedenle bazen kavraşmaz yada esneyerek geçmeye çalışır. Buda seslere ve kavraşma arızalarına neden olur. Buçların yenilenmesi gerekir. Volan ve marş dişli arızalarıda göz önünde bulundurulmalıdır.

2- Fırça ve kollektörün aşınması ve oksitlenme : Kollektör yüzeyine iyi basamayan fırçalar, oksitlenme ve aşıntılar akım geçişini zorlaştırarak marşın ağır dönmesine veya hiç dönmemesine neden olur. Gözden geçirilmelidir.

3- Manyetik şalter arızaları : Salterin Aküden gelen Kablonun bağlı olduğu ve marşa bağlantı yapılan terminal cıvatalarının arka uçları kontak görevi görmektedir ve kontra somunla sıkıca bağlıdır. Bu kabloları söküp takarken dikkatli olmalı kontra somunlar gevşetilmemelidir. Yoksa cıvatalar oynar kontaklar çarpılır ve bilhassa marş terminaline bağlı seri sargının kopmasına neden olabiliriz. Şalterde iki sargı vardır. Seri sargı (Kalın) ve paralel sargı. 

Seri sargı kalın olup manyetik alanı daha güçlü olur ve esas nuveyi bu sargı çeker. Arızası halinde nüve çekilemez ve marş çalışmaz. Paralel sargı ise nuvenin çekilmesine yardımcı olan ve köprünün kontaklar üzerinde tutulmasını sağlar. Çünkü kontaklar birleştiği zaman seri sargı devre dışı kalır. Koprüyü paralel sargı tutar. Arızası halinde nüve çekilir fakat köprü kontaklarla birleştiği an seri sargı devre dışı kalacağından marşı çalıştıramayız. Eğer araçta marş esnasında nüvenin ileri geri hareketlerinin seslerini duyarsak bu arıza oluşmuştur.

Tecrübeli ve bilgili teknisyenler bazen bu şalter kapağını açarak, burada oluşan burada oluşan kopukluk ve oksitlenmeri gidererek şalteri çalışır hale getirebilir.